NARZĄDY I PODPORY RUCHU

Część mózgowa czaszki

Kość ciemieniowe (ossa parietalia) mają kształt czworokątny (z guzami ciemieniowymi) i przypominają skorupy naczynia: łączą się one ze sobą szwem zwanym strzałkowym. Z tyłu kości ciemieniowych widzimy kość potylicową (os occipitale), z którą kości ciemieniowe łączą się szwem obrąbkowym, czyli lambdoidalnym.

W kości potylicowej rozróżniamy łuskę, wznoszącą się ku górze i trzon. Między nimi znajduje się duży otwór potylicowy, przez który rdzeń kręgowy wchodzi do jamy czaszkowej. Trzon kości potylicowej łączy się z kością klinową. Do obu boków kości potylicowej przylegają kości skroniowe. Kości skroniowe (ossa temporalia) mają bardzo skomplikowaną budowę. Rozróżniamy w nich łuskę (płaską kość, wznoszącą się ku górze, piramidę część kości skroniowej, skierowana do wnętrza czaszki, zawierająca narząd słuchu i część sutkową z wyrostkiem sutkowym (processus mastoideus), obróconą do tyłu. Bezpośrednio za uchem łatwo możemy namacać wyrostek sutkowy. Przed wyrostkiem sutkowym znajduje się kostny przewód uszny zewnętrzny, idący do wnętrza piramidy, w której umieszczona jest część wewnętrzna narządu słuchu. Na zewnętrznej powierzchni łuski kości skroniowej widzimy podobny do sęczka wyrostek licowy, odchodzący ku przodowi. Wyrostek ten łączy się z kością licową, która należy do kości twarzy.

Kość czołowa, kości ciemieniowe, kość potylicowa i kości skroniowe połączone ze sobą, tworzą pudełko otwarte od spodu. Tę puszkę zamykają kości: klinowa i sitowa. Kość klinowa (os sphenoidale) ma kształt przypominający lecącego motyla. W kości klinowej rozróżniamy część środkowej - trzon i trzy pary wyrostków: skrzydła małe, skrzydła duże i wyrostki skrzydlate. Górna powierzchnia trzonu kości klinowej przypomina swym wyglądem siodło i nosi nazwę siodła tureckiego. Wewnątrz trzonu kości klinowej znajduje się pusta jama z przegrodą pośrodku, zwana zatoką klinową. Zatoka klinowa połączona jest z jamą nosową.

Kość sitowa leży w górnej jamie nosowej, zasłaniając szparę między częściami oczodołowymi kości czołowej. Kość sitowa, bardzo krucha, składa się z dwóch blaszek (poziomej i pionowej) i dwóch bocznych części (labiryntów). Blaszka pozioma, tworząca sklepienie jamy nosowej, posiada mnóstwo drobnych otworów, przez które przechodzą gałązki nerwu węchowego z jamy nosowej do czaszki, dlatego blaszka pozioma nazywa się sitową. Blaszka pionowa opuszcza się do jamy nosowej, tworząc górną część przegrody nosowej. Labirynty kości sitowej składają się z pustych komór o cienkich ściankach, wyścielonych błoną śluzową, połączonych z zatokami czołowymi i jamą nosową. Od zewnętrznej ściany labiryntu odchodzą dwie blaszki kostne, zagięte ku dołowi i na zewnątrz - muszle nosowe: górna, i środkowa, między którymi znajduje się górny przewód nosowy. Pod każdą muszlą nosową środkową jest odrębna kość - muszla nosowa dolna, będąca cienką kostną blaszką, skręconą. Muszle nosowe średnia i dolna ograniczają środkowy przewód nosowy, a muszla nosowa dolna i podniebienie twarde - dolny przewód nosowy. Jeśli chcemy przedmuchać ucho, to wprowadzamy do dolnego przewodu nosowego specjalną rurkę. Muszle nosowe dolne należą do kości twarzy.