ANATOMIA I FIZJOLOGIA

Tkanka mięsna

Większość mięśni jest przyczepiona do kości i wprowadza je w ruch. Takie mięśnie zwą się szkieletowymi i dowolnymi, gdyż podlegają naszej woli (możemy stosownie do życzenia poruszać na przykład ręką, nogą). Na obrazie mikroskopowym widzimy, że mięśnie szkieletowe składają się z prążków jasnych i ciemnych, kolejno następujących po sobie, co uwidacznia się, jako poprzeczne prążkowanie: stąd nazwa - mięśnie poprzecznie prążkowane.

Oprócz mięśni szkieletowych są jeszcze mięśnie w narządach wewnętrznych, na przykład w ścianach żołądka, jelit, naczyń krwionośnych i innych. Tymi mięśniami kierować nie możemy i dlatego nazywają się one mimowolnymi. Są to mięśnie gładkie (tj. nie posiadające prążkowania poprzecznego).

Mięśnie poprzecznie prążkowane składają się z oddzielnych pęczków mięsnych, a każdy pęczek z kolei z włókien mięsnych bardzo cienkich, mocno wyciągniętych (długości dochodzącej niekiedy do 12 cm). Każde takie włókno, odziane cienką osłonką (sarkolemmą) zawiera zaródź, w której znajdują się bardzo cienkie nitki kurczliwe, wypełniające prawie całe włókno mięsne, biegnące równolegle do długiej osi włókna. Przy pomocy mikroskopu w tych nitkach (włókienkach) zauważa się wyżej wspomniane prążki ciemne i jasne. Obecność wielkiej ilości jąder pod osłonką każdego włókna mięsnego (niekiedy są setki jąder) wskazuje, że w wytwarzaniu każdego włókna mięsnego brała udział wielka ilość komórek. Wobec braku śladów granic komórek nie można rozgraniczyć zarodzi odpowiednio dla każdego jądra.

Tkanką mięsna gładka składa się z komórek wrzecionowatych, nie posiadających osłonek. W każdej z tych komórek znajduje się jedno jądro, mające kształt długiej pałeczki. Długość komórki tylko w rzadkich wypadkach przewyższa 0,5 mm (tj. o wiele jest mniejsza niż długość włókna poprzecznie prążkowanego).