NARZĄDY I PODPORY RUCHU

Kości, stawy, więzadła

Szkielet, będący podporą ciała, składa się z kości, chrząstek i więzadeł. W szkielecie człowieka naliczono około 200 kości. Kości są różnych kształtów: długie lub rurowate (na przykład, kość udowa), płaskie (np. łopatka) krótkie (np. kręg) i niekształtne (np. kości twarzy). W długich kościach odróżniamy część środkową wydłużoną — trzon (diaphysis) i dwa końce zgrubiałe – nasady (epiphysis).

Budowa kości (os – kość; liczba mnoga – ossa). Gdy oglądamy kość długą przepi-łowaną, widzimy, że jej część środkowa jest rurką wydrążoną. Ściany tej rurki składają się z substancji kostnej zbitej. Jama trzonu kości długiej nazywa się jamą szpikową, ponieważ wy-pełnia ją szpik kostny żółty. Nasady kości długich oraz wszystkie inne kości (płaskie, krótkie) zbudowane są z substancji kostnej gąbczastej, pokrytej na powierzchni kości cienką warstwą substancji kostnej zbitej. Substancja kostna gąbczasta składa się z cienkich beleczek kostnych, które krzyżując siętworzą jamki wypełnione szpikiem czerwonym.

Porowatość substancji kostnej gąbczastej oraz obecność jamy w trzonie kości nie zmniejsza wytrzymałości kości. Beleczki kostne umieszczone są w substancji kostnej gąbczastej podobnie do belek metalowych krzyżujących się w dźwigu, podnoszącym ciężary lub do belek w moście kolejowym o względnie niedużej wadze, wytrzymujących olbrzymie ciężary. Wiadomo, że wytrzymałość rury na zginanie niewiele jest mniejsza od wytrzymałości pręta tej samej grubości (np. ramy rowerowe zrobione są z rur). Dzięki tej strukturze kości zyskują na lekkości i nic nie tracą na wytrzymałości.Jeśli odłączyć mięsień od kości, to łatwo daje się zauważyć cienką błonę łącznotkankową zbitą, miejscami przyrośniętą do kości – okostną (periosteum). W okostnej wyraźnie widziane są naczynia krwionośne, przebiegające w głąb kości.